Khu phố kể lại câu chuyện của cảng khẩu
Những năm 1950, Hoa Kỳ hỗ trợ phòng thủ cho Đài Loan, chiến hạm của quân Mỹ neo đậu tại cảng Cao Hùng, và Diêm Trình cũng trở thành nơi vui chơi của các sĩ quan quân đội Mỹ trong ngày nghỉ. Con đường Qixian 3 (七賢三路) nối thẳng từ cảng khẩu đến bên trong khu Diêm Trình được gọi là “phố quán bar”, xung quanh là những quán ăn, cửa hàng quần áo, nơi vui chơi giải trí.
Tình hình kinh tế - chính trị trên đảo khi đó đang trong giai đoạn đặc thù, chính phủ thực thi kiểm soát chặt chẽ đối với ngoại hối, áp đặt thuế quan cao đối với các mặt hàng nhập khẩu, tuy nhiên những biện pháp này vẫn không thể ngăn cản người và hàng hóa có ý muốn lưu thông. Do khu Diêm Trình ở gần cảng khẩu, các thuyền viên thường lén mang theo những món đồ của nước ngoài để nhập cảnh và bán lại, vì thế nếu muốn tìm những món đồ “ngoại” thịnh hành nhất, đương nhiên phải đến tìm tại Diêm Trình.
Ông Khưu Thừa Hán (Chiu Cheng-han), người quay về quê hương vào năm 2011 và sáng lập cửa hàng “3080s Local Style”, đã đi thăm và phỏng vấn nhiều hàng xóm xung quanh, sau khi nghiên cứu thực địa, ông phát hiện ra nét thú vị của khu thương mại Diêm Trình.
Ví dụ như phố Xinle, nơi nổi tiếng là con phố có nhiều cửa hàng vàng, bạc, trang sức. Tại sao những cửa hàng này lại tập trung kinh doanh ở gần cảng khẩu như vậy? Câu trả lời mà ông Khưu Thừa Hán tìm được là, “Bởi vì nơi đây ở gần cảng khẩu, là nơi được trao đổi thông tin nhiều nhất”, trong thời đại thông tin khép kín, mỗi ngày tại cảng khẩu đều có tàu thuyền đi lại giữa Đài Loan và Hong Kong, nhờ vậy có thể biết được thông tin mới nhất về ngoại hối quốc tế hay giá vàng… Ông Lý Văn Hoàn thì cho biết, đây là nơi mà năm xưa các thuyền viên đổi tiền ngoại tệ trước khi xuất cảng để tiện cho việc mua hàng từ nơi khác trong chuyến tàu về của mình.
Năm xưa, bà ngoại của ông Khưu Thừa Hán đã đi Nhật Bản học làm tóc và thiết kế trang phục cưới cho cô dâu, sau khi quay về Đài Loan, bà đã mở một cửa hàng làm đẹp tên Zheng-Mei trên đường Wufu 4. Ban đầu cửa hàng này chủ yếu cung cấp dịch vụ làm đẹp, giai đoạn đầu còn trụ được nhờ vào bar girl. Sau này việc kinh doanh chủ yếu phụ thuộc vào bán các loại áo cưới kiểu Tây, do ngay đối diện Zheng-Mei là khu thương mại Kuchan, một trung tâm thời trang thịnh hành của miền nam Đài Loan khi đó, cho nên khi các cặp đôi đến mua sắm chuẩn bị cho lễ cưới, họ đều sẽ đến phố Xinle để mua trang sức vàng và tráp cưới hỏi, nhiều người đều bị những bộ áo cưới tinh tế trong cửa hàng Zheng-Mei thu hút, cửa hàng cũng trở nên nổi tiếng hơn và có thêm nhiều khách hàng từ nơi khác đặc biệt đến đây để thuê áo cưới.
Ông Khưu Thừa Hán nói, “Bạn sẽ phát hiện ra rằng những cửa hàng tại đây giống như là “lý thuyết về 6 mức độ tách biệt trong mối quan hệ giữa người với người”, bất luận có tác động như thế nào thì cũng đều có liên quan đến khu vực cảng khẩu”.
Mũ lặn biển, kính lục phân, mô hình quả địa cầu…, những món đồ sưu tầm của ông Huỳnh Đạo Minh chất đầy trong nhà, giống như được bước vào đường hầm thời gian, lưu giữ một mảng ký ức ngành tháo dỡ tàu thuyền của Cao Hùng.
Ông Khưu Thừa Hán cải tạo cửa hàng cũ của bà ngoại thành studio “3080s Local Style”, giữ lại nét lịch sử và dấu tích của không gian, nhưng cũng đồng thời tạo ra chức năng và ý nghĩa trong thời đại mới.