Hiểu rõ đất sẽ hiểu được điều kiện tự nhiên và phong thổ
Trên hòn đảo Đài Loan, ngoài sự đa dạng của thổ nhưỡng, ít nhất cũng có 4 nhóm dân tộc sinh sống tại đây, mỗi dân tộc có cách sử dụng đất đai khác nhau, như dân tộc Hán mang tới phương pháp canh tác ruộng nước, cũng như văn hóa đào ao để tưới tiêu ở Đào Viên.
“Phong thổ là văn hóa và tập quán của một vùng được tạo ra bởi điều kiện đất đai và khí hậu của địa phương”. Trên đảo Đài Loan, vùng thổ nhưỡng lâu đời nhất được suy đoán là ở vùng đồi Lâm Khẩu (Linkou). Do trải qua nhiều thập niên, phần lớn dưỡng chất trong đất đều bị rửa trôi xói mòn, chỉ để lại oxit sắt đỏ, biến đất đá thành màu đỏ và đất cũng bị chua hơn. “Thổ nhưỡng cũng chính là một trong những nhân tố thúc đẩy Đài Loan hướng ra thế giới”, ông Hứa Chính Nhất nói với vẻ đầy bí hiểm rằng trà Đài Loan nổi tiếng khắp thế giới là vì có mối liên quan rất lớn đến thổ nhưỡng. Ông kể tường tận về những vùng cao nguyên đất đỏ, từ Lâm Khẩu cho tới Đào Viên, Tân Trúc, ngày xưa đều là khu vực sản xuất trà, ở vùng cao nguyên Bát Quái (Bagua) có giống trà ô long nhẹ Tùng Bách, ở Vũ Hạc (Wuhe), phía đông Đài Loan có hồng trà Assam, ở vùng Lộc Dã Cao Đài (Luye Gaotai) là cơ sở sản xuất trà từ thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng. “Do cây trà ưa đất chua, vùng đồi núi có địa thế khá cao, thuộc dải khí hậu mây mù thích hợp cho cây trà sinh trưởng. Đây là sự liên kết giữa trà và đất đai, là nét văn hóa Đài Loan tiêu biểu”.
“Có hiểu rõ đất thì mới có thể hiểu được văn hóa phong thổ của địa phương”, ông Hứa Chính Nhất cho biết. Khu vực ngày nay được gọi là đồng bằng Gia Nam vốn là vựa lúa của Đài Loan thời xưa. Tuy nhiên, thổ nhưỡng ở vùng này thời xưa được gọi là “vùng đất ruộng phụ thuộc vào thời tiết”, mặc dù rất giàu khoáng chất nhưng bị khan hiếm tài nguyên nước, xới đất rất khó nên chỉ có thể mong ông trời đổ cơn mưa, đích thực là vùng đất phải “trông chờ vào ông trời mới có bát cơm ăn”.
Tới khi kỹ sư người Nhật Yoichi Hatta thiết kế và cho đào “Kênh Gia Nam”, cung ứng nguồn nước tưới tiêu dồi dào, đã làm thay đổi tính chất của thổ nhưỡng ở địa phương, biến vùng đồng bằng Gia Nam trở thành vựa lúa của Đài Loan. “Trên thực tế, điều mà ông Yoichi Hatta mong muốn là cải thiện tốt thổ nhưỡng đặc thù của địa phương”, ông Hứa Chính Nhất cho biết.
Quan sát thế giới theo góc độ của học giả về thổ nhưỡng đôi lúc cũng tìm thấy sự lý thú vượt ngoài tưởng tượng. Theo dõi Giải quần vợt Pháp mở rộng, ông Hứa Chính Nhất có cách suy nghĩ trái ngược rằng, nếu cho xây dựng sân đất nện tại vùng ôn đới rất hiếm đất sét chắc chắn chi phí sẽ rất cao. Từ đó suy ra quần đảo Nhật Bản là địa hình đá nham thạch, in đậm trong trí nhớ của mọi người, đội bóng chày Kano của Đài Loan từng thi đấu tại sân vận động Koshien, loại đất đen hình thành từ tro núi lửa lại rất phù hợp. Khi xem Giải bóng chày nhà nghề Mỹ, nếu điểm phát sóng chuyển ở Florida là vùng có khí hậu cận nhiệt đới thì sân vận động sẽ là màu đỏ, nếu di chuyển theo phía Bắc tới Seattles, do Seattles nằm ở khu vực núi lửa nên sân bóng đều là màu đen. Ông Hứa Nhất Chính đã giúp chúng ta kết nối đất đai, văn hóa và cuộc sống với nhau, hiểu được ý nghĩa trong đó.
“Đất ở đâu sẽ nuôi thành tài con người ở đó”, việc con người sử dụng đất để nung gạch, làm đồ gốm sứ đã có lịch sử lâu đời.