Hơn 10 cách phiên dịch cho đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất
Trong nghề phiên dịch đôi lúc cũng gặp phải sự bế tắc. Do sự khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa, nhiều khi dịch thẳng sẽ không thể lột tả được hàm ý thực sự của từ ngữ. Có một lần cô Yukina Yamaguchi phải dịch từ tiếng Hoa sang tiếng Nhật một bài viết về cuộc thi hoa hậu. Bài viết sử dụng thành ngữ để mô tả những cô gái xinh đẹp nhưng trong tiếng Nhật lại không thể tìm ra cụm từ tương ứng thể hiện được ý tứ của thành ngữ, cuối cùng chỉ còn cách là dịch thẳng ra, “Đây là bài viết mà tôi cảm thấy khó dịch nhất”, cô Yukina Yamaguchi cho biết.
Nhà văn lừng danh Murakami Haruki cũng từng bị thất bại trong lĩnh vực phiên dịch. Có lần ông Murakami Haruki biên dịch một cuốn tiểu thuyết trinh thám, khi dịch được một nửa thì phát hiện cách dùng đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất không phù hợp với tính cách của vai chính, nên phải dịch lại toàn bộ. Thì ra chỉ một chữ “I” trong tiếng Anh, có tới mười mấy cách nói trong tiếng Nhật, để chọn đúng cách dùng từ cho đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất, người dịch phải vắt óc để suy nghĩ.
Là phiên dịch viên tự do, phải tự rèn luyện thói quen có kỷ luật trong công việc là điều vô cùng quan trọng. Ông Robert lấy bản thân làm ví dụ, vừa cười ông vừa bảo mình lên Facebook, chơi IG, xem phim trên Netflix cả ngày. Tuy nhiên, ông thận trọng nhắc lại 3 lần rằng: “You have get the work done.” (Bạn phải hoàn thành tốt công việc cần làm).
Không làm thuê cho chủ, tự mình làm chủ công việc, không có đồng nghiệp đáng ghét, có thể làm việc ở bất cứ nơi nào mình muốn như Starbucks, Mc Donald, v.v.... Xem ra công việc của phiên dịch viên tự do có vẻ có tính tự chủ cao, “Nhưng là phiên dịch viên phải có tính tự kỷ luật, phải hoàn thành tốt công việc đúng thời hạn”, ông Robert đặc biệt nhắc nhở.
Tiền đề của người làm nghề phiên dịch: Nhất định phải giỏi tiếng mẹ đẻ
Muốn theo nghề phiên dịch cần có điều kiện gì? Rất trùng hợp, 3 phiên dịch viên đều nêu ra tầm quan trọng của việc trau dồi tiếng mẹ đẻ. Đề nghị các em học sinh nhất định phải học giỏi tiếng Hoa, tiếng mẹ đẻ là nền tảng để trau dồi ngoại ngữ, “Muốn nâng cao kỹ năng phiên dịch của mình, chắc chắn phải rèn luyện tiếng mẹ đẻ thật vững vàng”, cô Yukina Yamaguchi cho biết.
Anh Temmy Wiryawan thì bày tỏ: “Tôi học tiếng Hoa từ hơn 10 năm nay, vẫn thua người nói tiếng mẹ đẻ bằng tiếng Hoa”. Từng tiếp xúc với tổ chức quốc tế, anh đưa ra lời khuyên chân thành rằng: “Trong tương lai ngay cả khi bạn ra nước ngoài, điểm mạnh và ưu thế của bạn vẫn là tiếng mẹ đẻ”, là phiên dịch viên chuyên nghiệp, trình độ tiếng mẹ đẻ phải đạt được tiêu chuẩn nhất định.
Ông Robert góp ý rằng, thường ngày phải thường xuyên luyện tập viết văn, đọc nhiều sách báo, tìm hiểu văn hóa của đối phương. Trong lúc dịch, nếu chỗ đọc không hiểu thì không nên cố dịch cho có, “Nhất định phải nhờ người khác tư vấn chỉ dẫn”. Nếu phải phiên dịch bài viết thuộc lĩnh vực đặc biệt, thì phải trau dồi đầy đủ thuật ngữ chuyên môn, đó đều là những điều kiện cần thiết để trở thành một phiên dịch giỏi.
Phiên dịch là một môn nghệ thuật
Công việc dịch viết gắn liền với việc văn phong có trôi chảy, lưu loát và đúng nghĩa hay không, không những phải giỏi tiếng Hoa, mà cũng phải giỏi cả ngoại ngữ, “Năng lực ngôn ngữ là tiền đề để theo nghề làm phiên dịch”, giáo sư Trần Tử Vỹ đưa ra lời tổng kết như trên. Ông nói với các em học sinh rằng, công việc phiên dịch còn liên quan đến kỹ xảo, ngôn ngữ, triết học và tư duy về các vấn đề văn hóa. Thông qua phiên dịch, con người có thể tìm hiểu các loại ngôn ngữ, “Điều quan trọng nhất là có thể hiểu được chính bản thân”.
Ngôn ngữ là một phương tiện giao tiếp, mặc dù giữa người và người có quốc tịch và màu da khác nhau nhưng thông qua phiên dịch, con người có thể xóa bỏ rào cản, tạo thêm sự đồng cảm và thấu hiểu, thấy được một thế giới rộng mở hơn.
@List.jpg?w=522&h=410&mode=crop&format=webp&quality=80)
@List.jpg?w=522&h=410&mode=crop&format=webp&quality=80)
@List.jpg?w=522&h=410&mode=crop&format=webp&quality=80)
@List.jpg?w=522&h=410&mode=crop&format=webp&quality=80)
