Halo-halo!Manila thu nhỏ tại Đài Bắc
Mở cánh cửa thần kỳ tới Philippines
Bài‧Lynn Su Ảnh‧Lin Min-hsuan Biên dịch‧Minh Hà
Tháng 8 2023
00:00
日光煦暖的早晨,林蔭遮天的中山北路三段,湧現了許多成群結伴的異國臉孔,他們打扮得光潔亮眼,口裡穿插著他加祿語與英語,賣店與攤商兜售著平時不常見的南洋貨品與小吃,氣氛閒適又溫馨。
Vào buổi sáng sớm tràn đầy nắng ấm, trên đoạn 3 đường Trung Sơn Bắc rợp bóng cây xanh, đông nghịt những gương mặt người ngoại quốc xúm lại thành nhóm, mọi người đều “lên đồ” rất gọn ghẽ sáng sủa, họ nói chuyện đan xen bằng cả tiếng Tagalog (thổ ngữ Philippines) và tiếng Anh, các cửa hàng và những người buôn bán trên vỉa hè chào bán nhiều mặt hàng Đông Nam Á và món ăn vặt hiếm khi nhìn thấy, bầu không khí thoải mái và ấm áp.
Đây là “Manila thu nhỏ tại Đài Bắc”, chủ yếu nằm trên đoạn 3 của đường Trung Sơn Bắc, được bao quanh bởi các đoạn đường của đường Dân Tộc Đông, phố Nông An và phố Đức Huệ. Trong đó các điểm đến nổi tiếng nhất bao gồm Nhà thờ Thánh St. Chris topher, Trung tâm mua sắm Philippines King Wan Wan Shop Mall, ngoài ra còn có hai chuỗi siêu thị lớn EEC và RJ Supermart, có tổng cộng trên 100 cửa hiệu và quán ăn Philippines tập trung tại đây.
Khu “Manila thu nhỏ tại Đài Bắc”- điểm đến giàu sức cuốn hút có thể tiếp cận gần nhất với văn hóa Philippines tại Đài Loan. Trong ảnh là hoạt động Lễ hội Mặt nạ cười được tổ chức tại khu “Manila thu nhỏ”. (Ảnh: Jimmy Lin )
Cô Gen Huang đến Đài Loan sinh sống gần 16 năm, là nhân vật hoạt động sôi nổi trong cộng đồng người Philippines tại Đài Loan. Tại quán ăn Philippines, cô thưởng thức món đá bào “Halo Halo”, là một trong những món đồ ngọt nổi tiếng nhất của Philippines.
Vào cuối tuần, dòng người nườm nượp đổ về khu “Manila thu nhỏ”, phần nào tạo ra không khí Đông Nam Á.
Để tìm hiểu thực tế về khu vực này, chúng tôi đặc biệt mời cô Gen Huang, di dân mới người Philippines phụ trách dẫn đường. Cô sinh sống tại Đài Loan gần 16 năm nay, là người sáng lập nền tảng truyền thông xã hội “Hello PhilTai” (a.k.a PhilTai the Voice – “Tiếng nói Philippines - Đài Loan”), hoạt động khá sôi nổi trong nhóm cộng đồng người Philippines tại Đài Loan, đồng thời cũng hiểu rất rõ khu Manila thu nhỏ này.
Từ ga metro Yuanshan nhìn thấy hình ảnh người Philippines tại Đài Loan
Để giúp chúng tôi tìm hiểu về khu Manila thu nhỏ theo góc nhìn của người Philippines, cô Gen Huang hẹn với chúng tôi gặp nhau ở ga metro Yuanshan gần đó. Cô giải thích rằng, nơi này có rất nhiều ý nghĩa đối với những người Philippines đang sinh sống tại Đài Loan.
“Người Philippines sống tại Đài Loan có thể chia thành vài nhóm chính bao gồm: Khách du lịch, lao động di trú, nhân viên văn phòng có trình độ chuyên môn, cũng có Hoa kiều Philippines, hoặc là tân di dân Philippines kết hôn với người Đài Loan và người Philippines kết hôn với Hoa kiều ở Philippines”, cô Gen Huang giới thiệu.
Ga metro Yuanshan là nơi tập hợp để những người Philippines hẹn nhau đến khu Manila thu nhỏ. Đối với du khách Philippines, đây cũng là điểm trung chuyển phương tiện giao thông để tới khách sạn The Grand Hotel Đài Bắc.
Từ ga metro Yuanshan, chúng tôi từ từ thả bộ về phía Công viên Triển lãm hoa quốc tế Đài Bắc, nơi có rất đông người tất bật qua lại, đến cả món xào đặc trưng của Philippines cũng đã từng “chiếm một chỗ đứng” tại quảng trường ẩm thực “Maji” trong công viên này. Ngoài ra, khu vực triển lãm “Nhà Bướm” trong công viên, nhờ được Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ghé thăm vào năm 2016, cũng trở nên “nổi như cồn” trong cộng đồng người Philippines tại Đài Loan. Hơn nữa, không gian ở đây rộng rãi, có thể che mưa tránh nắng nên cứ đến ngày nghỉ sẽ có rất đông người Philippines tụ họp tại đây để picnic, tập nhảy hip hop và luyện catwalk.
Người Philippines tận dụng ngày nghỉ để tập nhảy trong công viên.
Thùng giấy gửi hàng mang tình yêu thương và nỗi vất vả
Tại những cửa hàng EEC và cửa hàng của các công ty vận chuyển hàng hóa đều cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa tới Philippines. Hàng hóa được gửi đi phải đựng trong thùng giấy theo đúng kích thước quy định của công ty, kích thước lớn nhất có thể đủ để xếp một người lớn vào trong, thùng giấy và cả phí vận chuyển cao nhất không quá 5.000 Đài tệ, giá cả rất hợp lý. Do kích thước lớn, công ty vận chuyển thậm chí cung cấp dịch vụ gửi tạm thùng giấy tại cửa hàng, hoặc đến tận nhà lấy hàng. Lao động di trú sẽ tranh thủ ngày nghỉ đến mua đồ như quần áo, sô-cô-la, đồ chơi v.v..., sau khi đóng đầy thùng hàng sẽ gửi về cho người thân ở Philippines. Vì trong thùng giấy chứa đựng tình yêu thương đối với quê hương và công sức làm việc vất vả nơi đất khách nên được người Philippines gọi là “Holy Box” (chiếc hộp Thần Thánh).
Các bức tượng Thiên Chúa giáo trên bàn thờ có ngụ ý khác nhau
Trên bàn thờ ngoài trời của nhà thờ Thiên Chúa giáo có rất nhiều những bức tượng Thánh. Đặc biệt bao gồm tượng Chúa chịu nạn Black Nazarene rất phổ biến tại Philippines, bức tượng Baby Jesus tượng trưng cho Đức Chúa Giê Su lúc còn nhỏ, tượng Chúa Jesus phục sinh, tượng Đức Mẹ Maria mặc bộ đồ màu xanh lam và màu trắng.
Nhiều người Philippines theo đạo Thiên Chúa tới Nhà thờ Thánh Chris topher dự Thánh lễ Misa bằng tiếng Tagalog.
Cô Gen Huang chỉ tay về Nhà hàng Hai Pa Wang nằm kế bên khu triển lãm “Nhà Bướm”: “Nơi đây cũng là sự lựa chọn hàng đầu của nhiều Hoa kiều Philippines để tổ chức lễ cưới, mở tiệc đãi khách!” và cho biết cô từng làm MC đám cưới tại đây.
Nơi gửi gắm tâm hồn người lữ hành
Chúng tôi tới Nhà thờ Thánh St. Christopher ở đối diện Đại học Tatung, là tâm điểm của khu vực tấp nập những dòng người qua lại. Là trung tâm tín ngưỡng dành cho người Philippines tại Đài Loan, tên gọi “Thánh St. Christopher” là rất xứng đáng. Vì sao lại nói như vậy? Rất nhiều tôn giáo có những vị thần chuyên bảo vệ những người lữ hành lang bạt, như Bà Thiên Hậu Thánh Mẫu (Mazu) – vị thần nổi tiếng nhất trong tín ngưỡng dân gian Đài Loan, đạo Thiên Chúa thì xem vị “Thánh St. Christopher” là Đấng bảo hộ cho người lữ hành.
Nhìn chung, trong số các nhà thờ Thiên Chúa giáo ở khắp Đài Loan thì chỉ có Nhà thờ Thánh St. Christopher đã cử hành nhiều buổi Thánh lễ Misa như vậy. Từ 9 giờ sáng đến 6 giờ tối Chủ nhật hàng tuần, cứ một tiếng rưỡi sẽ diễn ra một buổi Thánh lễ. Tại nhà thờ có tổng cộng 10 vị linh mục lưu trú đến từ các nước gồm Philippines, Việt Nam, Indonesia. Vì vậy, ngoài tiếng Anh, còn có nhiều buổi Thánh lễ phục vụ bằng nhiều thứ tiếng khác nhau như tiếng Tagalog (Tagalog là một trong những ngôn ngữ chính của Philippines), tiếng Việt v.v....
Chính vì thế đã khiến nhà thờ Thiên Chúa giáo đông nườm nượp suốt cả ngày Chủ nhật, ngoài người Philippines, còn xuất hiện không ít những gương mặt phương Tây. Cô Gemma P. Huang, Thư ký giáo xứ Nhà thờ Thánh St. Christopher cho biết: “Do cử hành nhiều buổi Thánh lễ như thế sẽ rất tiện lợi cho các bạn lao động di trú hoặc khách du lịch không có quá nhiều thời gian”. Theo thống kê, chỉ trong một ngày Chủ nhật, nhà thờ có thể đón hơn 3.000 lượt người, “Nhất là vào tuần đầu tiên và tuần thứ hai sau khi lĩnh lương là đông nhất, bởi vì nhiều lao động di trú phải tới các cửa hàng tại đây để gửi tiền về nước, nhân tiện đi lễ nhà nhờ luôn. Có người mặc dù không phải là tín đồ Thiên Chúa giáo nhưng cũng đi với bạn bè tới đây”, cô Gemma P. Huang cho biết.
Cho dù không tham gia Thánh lễ Misa nhưng chiếc bàn thờ đặt phía ngoài thánh đường cũng sẽ mở cửa phục vụ 24/24h, tín đồ có thể tự lấy nến đặt phía dưới bàn thờ để thắp nến và cầu nguyện.
Cô Gemm P. Huang, Thư ký giáo xứ Nhà thờ Thánh St. Chris topher
đang đứng trước bàn thờ thắp nến lặng lẽ cầu nguyện, xin ban phước lành.
Hát một ca khúc vàng của Philippines nào!
Đi ngang qua khu vực “Manila thu nhỏ”, thường nghe thấy tiếng hát du dương vang lên. Bản chất người Philippines vốn nhiệt tình và sôi nổi, những khi tụ họp gặp gỡ đặc biệt thích ca hát. Trong các quán bán đồ ăn vặt thường đặt một giàn karaoke đơn giản, ở quán rượu Maya Bistro sang chảnh nằm sát Công viên Shuangcheng, bà chủ Maya người Philippines đặc biệt cho lắp đặt thiết bị karaoke hoàn hảo và cách âm tốt, cung cấp nhiều bài hát bằng tiếng Hoa, tiếng Anh và tiếng Philippines, hoan nghênh các bạn Đài Loan đến chung vui.
Đồ ngọt Philippines làm thủ công với số lượng giới hạn
Cách chế biến các món ăn Philippines khá đơn giản, đa số sử dụng cách hầm hoặc nướng nhưng cách làm đồ ngọt có vẻ rườm rà phức tạp hơn nhiều. Tại các gian hàng bày bán trên vỉa hè thường gặp ở khu “Manila thu nhỏ”, người bán hàng sẽ tận dụng lúc rảnh rỗi sau giờ làm để chế biến bánh ngọt với số lượng giới hạn. Nhà nghiên cứu thực vật nhiệt đới Vương Thụy Mẫn giải thích rằng, trong các loại đồ ngọt Philippines, màu đỏ cam gây ấn tượng mạnh mẽ cho mọi người là dùng màu của hạt điều để nhuộm, màu tím là dùng củ mài tím.
Ngoài việc phục vụ hoạt động tôn giáo, nhà thờ còn mở rộng các không gian bao gồm khu bếp, phòng học cho tín đồ sử dụng. Cô Gemma P. Huang giới thiệu rằng, tùy theo bối cảnh khác nhau của các nhóm tín đồ như công nhân nhà máy, khán hộ công, di dân mới, Hoa kiều, thậm chí là nhóm người Việt v.v..., để chia thành 17 đoàn thể. Đi theo cầu thang lên tầng 2 ở phía trên thánh đường, ta sẽ thấy được nhiều đoàn thể đang học tập trong các không gian khác nhau hoặc đang làm tiệc mừng sinh nhật cho bạn bè v.v... Không còn nghi ngờ gì nữa, Nhà thờ Thánh St. Christopher đã cung cấp sự chăm sóc trọn vẹn cho “người sống xa xứ” từ sức khỏe tinh thần cho đến phúc lợi vật chất.
King Wan Wan Shop Mall – ngôi nhà thứ hai của người Philippines
Rời khỏi Nhà thờ Thánh St. Christopher, men theo đường Trung Sơn Bắc về hướng Nam, sẽ đi qua hai chuỗi cửa hàng Đông Nam Á nổi tiếng là EEC và RJ Supermart. Bên trong các cửa hàng bày bán nhiều loại thực phẩm và hàng tạp hóa Đông Nam Á rất quen thuộc với người Philippines, hay những món quà tặng phổ biến “cỡ bự”. Vì trong cửa hàng cung cấp đủ loại sản phẩm nên thu hút dòng người qua lại không ngớt.
Còn Trung tâm mua sắm Philippines King Wan Wan Shop Mall nằm xen lẫn giữa khu nhà ở và tòa nhà văn phòng, được cô Gen Huang cho là một chốn kỳ lạ “tựa như trở về nhà vậy”. King Wan Wan Shop Mall được xây dựng vào thập niên 1970, từng nổi tiếng bởi buôn bán các mặt hàng ngoại nhập. Sau khi công việc kinh doanh tại đây trở nên sa sút, khu vực buôn bán này bị bỏ không và sớm được Hoa kiều Philippines để ý, bắt đầu chuyển đến buôn bán nhỏ.
Bước vào Trung tâm mua sắm gồm hai tầng lầu xây theo hình chữ nhật, sản phẩm được bày bán la liệt, từ mặt phẳng cho đến lập thể. Ở tầng trệt bán chủ yếu các thiết bị điện thoại di động, quần áo, thậm chí có cả đồ trang sức bằng vàng, “Phần đông người Philippines đều thích mua vàng vì tin rằng vàng sẽ giữ giá”, cô Gen Huang giải thích. Trên tầng 2, thường thấy nhất là các quán ăn tự chọn, cung cấp những món ăn thường ngày trong gia đình Philippines, xen kẽ còn có cửa hàng tạp hóa bán đồ ăn nấu chín, thực phẩm, quần áo và đồ chơi, ngoài ra còn có rất nhiều salon tóc và salon làm móng.
Có một điều thú vị là do chủng loại mặt hàng được bán trong các cửa hàng tại đây khá giống nhau, nhìn thoáng qua thấy na ná như nhau, đặt chân vào King Wan Wan Shop Mall, giống như lạc vào một mê cung nhỏ. Tuy nhiên, đối với người Philippines, khi tới đây họ sẽ thông qua các kết nối với mạng xã hội của bản thân và qua sự giới thiệu của bà con bạn bè để có những cửa hàng tiêu dùng quen thuộc của riêng mình. Họ có thể dễ dàng len lỏi tìm ra địa điểm muốn tới, ngoài việc mua sắm, điều quan trọng hơn là được trò chuyện với đồng hương, vì vậy khiến cả một không gian lan tỏa bầu không khí sôi động và ấm áp. Thì ra, đến với King Wan Wan Shop Mall sẽ cảm thấy thoải mái, ấm lòng “giống hệt như được trở về nhà”, chúng tôi lập tức vỡ lẽ khi nghe cô Gen Huang nói như vậy.
Trên bức tường của King Wan Wan Shop Mall, có dán tên gọi của tất cả các cửa hàng. Từ sự giới thiệu trên mạng xã hội, người Philippines sẽ quyết định nên đến cửa hàng nào để mua sắm.