Trong thời đại công nghệ 3C bùng nổ, khoảnh khắc thuộc về mình hầu như đã ra đi không trở lại, may mắn thay, theo sự nở rộ của phong trào luyện chữ đẹp, hơi ấm của cây bút lại trở về trong lòng bàn tay của chúng ta.
Mở hộp bút chì, mỗi người đều có một cây bút hiệu SKB của riêng mình. Trước đó, có rất nhiều người thường tụ tập tại khu Diêm Trình, thành phố Cao Hùng, bởi vì nơi này cách cảng khẩu không xa, đây chính là nơi khởi đầu sự nghiệp của Công ty bút máy Wen Ming SKB, là thương hiệu văn phòng phẩm được thành lập hơn 60 năm qua.
Sau khi quân đội Nhật Bản thua trận, người Nhật lần lượt rút khỏi Đài Loan, trở về đất nước của mình. Năm 1951, Lu Rong Huo (Lô Vinh Hỏa) vốn làm việc ở trường dạy lái xe ô tô, đã tiếp nhận cửa hàng văn phòng phẩm Midolyia của người Nhật Bản Arakawa Goro, và đổi tên thành “Nhà sách Wen Ming (Văn Minh)”, bán văn phòng phẩm nhập khẩu, sau đó dùng ba chữ đầu của từ Smooth, Knowing và Beauty, đặt tên cho Công ty bút máy Wen Ming SKB và bắt đầu nhập khẩu nguyên liệu để lắp ráp và sản xuất.
Cây bút máy đầu tiên của hãng SKB được sản xuất vào năm 1959, 1 năm sau, bút máy SKB-22 là sản phẩm được thiết kế với cán bút màu xanh hồ thủy, kiểu dáng thuôn dài, thanh lịch và tinh vi, đã trở thành loại bút kinh điển của hãng SKB. Phó giám đốc Marketing của Công ty bút máy Wen Ming SKB Lin Guang Hong (Lâm Quán Hoằng) cho biết, giá của một cây bút SKB-22 là 75 Đài tệ, trong lúc đó, lương mỗi tháng của công nhân viên chức chưa được 300 Đài tệ, mua cây bút này là mất gần cả 1/4 tiền lương.
Dù vậy, khi bút máy SKB-22 được tung ra thị trường vẫn gây nên cơn sốt mạnh. Vào thập niên 60, trong mùa tốt nghiệp, có nhiều trường học đã tặng cây bút này để khích lệ các học sinh xuất sắc. Có rất nhiều dân văn phòng cũng thích mua cây bút mực này để kẹp trong túi áo nhằm làm nổi bật thị hiếu của mình. Lúc đó, Lu Rong Huo còn dẫn đầu xu hướng, đăng quảng cáo trên tạp chí “Rambler (Zi you tan)”, một tạp chí tư tưởng được phát hành vào thập niên 1960.
Dù bút máy SKB bán chạy, nhưng Lo Rong Huo vẫn cảm nhận được sự thay đổi của thị trường, nhiều lần đi khảo sát tại Âu Mỹ, ông nhìn thấy dân văn phòng ai ai cũng kẹp cây bút bi trong túi áo. Ông cho rằng, thời đại bút bi thay thế bút máy sắp đến rồi, cho nên quyết định chuyển sang sản xuất bút bi.
Quả đúng như vậy, bút bi tiện và rẻ đã thay thế bút máy, trở thành loại bút được nhiều người sử dụng. Kể từ đó, các loại, các kiểu bút bi đã được sản xuất từ nhà máy SKB ở khu Diêm Trình, thành phố Cao Hùng.
Từ loại bút bi trong suốt SKB-0.7 gồm 3 màu xanh dương, xanh lục và trắng, cho đến loại bút bi có mùi thơm nước hoa..., hàng năm, bút bi thương hiệu SKB được thiết kế mười mấy kiểu mới, chiếm gần hết chỗ kệ đựng viết trong cửa hàng văn phòng phẩm, trở thành ký ức chung của các thế hệ.
Bầu bạn với cây bút suốt nửa đời người
Lật trang sử về văn phòng phẩm của Đài Loan, nhất định không thể thiếu thương hiệu SKB. Vào năm 1970, sau khi tốt nghiệp cấp III, bác Phúc bắt đầu vào làm việc tại Công ty SKB, ông cũng là một trang sử của công ty SKB.
Bác Phúc năm nay 63 tuổi, ông đảm nhiệm quá trình sản xuất mực bút, mỗi ngày phải xử lý hàng trăm cây ruột bút bi, lấy ruột bút bi ngâm trong nước thuốc và rượu cồn, động tác này cứ lập đi lập lại rất nhiều lần, tỉ mỉ rửa sạch vết mực bị rỉ, sau đó hong khô dưới ánh đèn halogen.
Đầu ngón tay của bác Phúc thường bị dính đầy mực xanh. Nhìn bóng dáng của bậc tiền bối, Lin Guan Hong, nhân viên mới vào làm việc ở công ty hơn một năm, mĩm cười và nói, “Không biết bác về nhà có rửa sạch tay hay không, bởi vì ngày mai, tay của bác ấy vẫn dính đầy mực”. Dù khoảng đất trống, là nơi mà nhân viên lớn tuổi của nhà máy SKB thường nghỉ ngơi và ăn uống vào giờ nghỉ trưa, đã trở thành bãi đậu xe, nhưng đối với bác Phúc, người bầu bạn với cây bút suốt cuộc đời mình, vẫn nhớ mãi không quên những khoảnh khắc thuộc về SKB.
Bút máy, bút bi....., bất kể loại bút nào cũng không khó đối với bác Phúc. Bác hồi tưởng lại, trong thập niên 60-70, hiệu quả kinh doanh của SKB đạt đỉnh cao nhất, ông chủ còn cử nhân viên sang Nhật đào tạo và khảo sát, 500 nhân viên thay phiên nhau làm 3 ca, 30 bộ máy hoạt động suốt ngày đêm. Mỗi ngày đều hoàn thành một lô bút mới, sau đó bưng lên xe, chở thẳng đến ga xe lửa và đem bán ở miền Bắc.
“Nở rộ” phong trào luyện chữ đẹp, khôi phục sản xuất bút máy
Tuy nhiên, sự hưng thịnh đã không còn nữa, đối thủ cạnh tranh cùng kỳ là thương hiệu BisMarck và Telex không sản xuất bút nữa, SKB trở thành nhà máy sản xuất bút tại bản địa duy nhất của Đài Loan.
Mạng Internet bùng nổ vào thập niên 90, dẫn đến cuộc khủng hoảng “giấy”, thêm vào đó là tỉ lệ sinh con thấp, khiến cho SKB là một công ty chiếm lĩnh thị trường lớn về bút bi đã không thể không suy nghĩ về tương lai. “Nên giữ vững thị trường bút bi giá bình dân hiện nay hay là chuyển sang thị trường bút máy cao cấp?” Lin Guan Hong nói.
“Cây bút không nên chỉ là văn phòng phẩm, mà còn là một phụ kiện đồ chơi”. Năm 2012, SKB quyết định mời lại sư phụ cũ, tái sản xuất bút máy. Bút máy SKB-22, bút máy SKB có chiều dài 3 inch được thiết kế gọn nhỏ để tiện lợi đem theo bên người..., vào lúc bấy giờ, các loại bút máy kinh điển này đều được đánh giá rất tốt, đã trở thành loại bút máy SKB được trở lại thị trường trong đợt đầu tiên.
Người phụ trách thiết kế là giám đốc sáng tạo ông Chen Huang Gu (Trần Hoàng Cốc) cho biết, để cho người tiêu dùng ôn lại thời kỳ huy hoàng của SKB, lô hàng đầu tiên được tung ra thị trường là loại bút kinh điển mang tính lịch sử, nhưng có sửa đôi chút về đầu cây bút và màu sắc. Còn một vài loại bút kiểu mới thì có cán bút được thiết kế bằng vật liệu tự nhiên như gỗ và đồng thau, trông rất gần gũi.
Chẳng hạn như, loại bút máy được làm bằng chất liệu đồng thau được đánh giá cao, vốn được nhóm thiết kế dùng để làm mẫu thôi, nhưng có một hôm, Chen Huang Gu cầm cây bút này đi thăm một vị giáo sư và đã gây sự tò mò của giáo sư đó đối với cây bút. Không ngờ sự xúc giác và màu sắc của loại bút máy làm bằng chất liệu đồng thau này lại có sức thu hút đến thế, sau khi Chen Huang Gu thiết kế nắp bút và chèn bút, sản phẩm này được tung ra thị trường và đã giành được sự đánh giá tốt.
Trong những năm gần đây, bỗng rộ lên phong trào luyện chữ đẹp, SKB càng không thể vắng mặt. Vừa qua, danh nhân viết chữ cứng Ye Ye (Diệp Diệp) đăng clip dạy viết chữ cứng lên trang Fanpage, ông viết bằng cây bút bi SKB-0.7, khiến cho nhiều người rất ngạc nhiên. Sau đó, khi có cơ hội được làm quen với danh nhân này, Lin Guan Hong đã hỏi lý do tại sao ông dùng loại bút này, Ye Ye trả lời, “Vì rất dễ viết”.
Mọi người đều phát tài. Cây bút chì số 88, loại bút chì kinh điển “Thỏ Ngọc”
Miền Nam có bút máy Wen Ming SKB bầu bạn với mọi người, miền Bắc thì có bút chì Thỏ Ngọc của xã Ngũ Kết, huyện Nghi Lan, đã ăn sâu vào ký ức tuổi thơ của mọi người.
“Trường bút chì Thỏ Ngọc” là nhà máy vừa sản xuất bút chì vừa mở cửa cho du khách tham quan, cho đến nay vẫn giữ được kết cấu kiến trúc kiểu Nhật. Khi bước vào không gian của nhà máy cũ này, sẽ lập tức nhìn thấy loại bút chì kinh điển của thương hiệu Thỏ Ngọc mà mọi người đều rất quen thuộc, đó là cây bút chì Thỏ Ngọc loại 88 màu vàng.
Tang Zhi Tian (Đường Chí Thiên), ông chủ thế hệ thứ ba và cũng là giám đốc trường bút chì Thỏ Ngọc chỉ vào cây bút kinh điển và giải thích: “Hồi đó loại bút chì này được đặt tên là “88” , tức là hy vọng mọi người có thể “phát tài”.
Thiết kế đơn giản, không phức tạp, bây giờ nhìn cây bút này tuy không bắt mắt nhưng có thể thấy được sự đòi hỏi rất cao từ việc đặt tên cho đến màu sắc. Mặc dù một cây bút chì Thỏ Ngọc chỉ có mấy hào, nhưng trong thời đại thiếu thốn vật chất lúc bấy giờ, đối với nhiều người có được cây bút chì Thỏ Ngọc là giống như bắt được vàng.
Thời kỳ phát triển mạnh nhất của bút chì Thỏ Ngọc là vào thập niên 70, mỗi năm ít nhất cũng sản xuất 20-30 kiểu bút chì, số lượng sản xuất siêu khổng lồ, trước sự cạnh tranh của trong và ngoài nước, loại bút chì Thỏ Ngọc-88 có cán bút màu vàng đơn giản này đã gây ấn tượng sâu sắc cho người tiêu dùng.
Câu chuyện của “tôi” và Thỏ Ngọc
Bầu bạn với người dân Đài Loan cả mấy chục năm trời, mỗi người đều có câu chuyện của mình với Thỏ Ngọc
Có lần Tang Zhi Tian đi tham gia buổi hội thảo kinh doanh đổi mới sáng tạo, tại buổi hội thảo, người dẫn chương trình yêu cầu những người tham gia hội thảo giới thiệu về công ty của mình, nhìn mọi người im lặng như tờ, ông tự giơ tay lên. “Tôi là Thỏ Ngọc....,” mới nói ngang đây, người dẫn chương trình đã ngắt lời của ông, phấn khởi kể về câu chuyện của mình với Thỏ Ngọc trong thời học sinh. Người dẫn chương trình kể rằng, lúc đó trong lớp học có rất nhiều sinh viên Hoa kiều đến từ Hồng Kông và Ma Cao, bút chì Thỏ Ngọc là quà tặng mà họ thích nhất. Mỗi khi về nước, trong tay họ luôn cầm theo 1-2 túi xách đựng bút chì Thỏ Ngọc để tặng cho bạn bè và người thân.
Không chỉ là tặng phẩm, trong thời đại máy photocopy còn chưa được phổ biến, có rất nhiều người dùng bút bi Thỏ Ngọc đã hết mực khắc trên những tấm bảng bằng thép. “Ngòi bút lúc đó được làm khá thô, chất lượng cũng rất tốt”. Tang Zhi Tian nói.
Đối với những người thuộc thế hệ 5x, 6x,7x, bút bi Thỏ Ngọc đã gắn liền với ký ức tuổi thơ của họ. Gỡ nắp bút màu xanh, lấy ruột bút ra, cầm thân bút ấn lên vỏ quýt, sau đó lấy đũa cắm vào đầu kia, trước áp suất không khí, trái quýt bị văng ra, trở thành cây súng không khí làm bằng vỏ quýt.
Mùi hương của cây bút chì, hơi ấm của Thỏ Ngọc
Giải thưởng được trao tặng từ tay thầy cô, thân cây bút làm thành chiếc ống thổi bong bóng...., đều là những ký ức quen thuộc của những người thuộc thế hệ 5x, 6x,7x đối với cây bút thương hiệu Thỏ Ngọc. Tuy nhiên, đối với các trẻ em thế hệ mới vừa được biết đến Thỏ Ngọc, Tang Zhi Tian hy vọng các em có thể cảm nhận được “Hơi ấm của Thỏ Ngọc”
Thỏ Ngọc từng cùng với Liberty và Simbalion được xếp vào ba thương hiệu bút chì hàng đầu của Đài Loan, sau thập niên 90, vì Internet phát triển mạnh và tỉ lệ sinh thấp, cho nên hiệu quả kinh doanh của thương hiệu Thỏ Ngọc giảm mạnh, năm 2008, Tang Zhi Tian quyết định chuyển đổi thành nhà máy du lịch, mở cửa cho khách tham quan, ra mắt người dân với với tên gọi “Trường bút chì Thỏ Ngọc”.
“Bút chì được sản xuất như thế nào? Bút chì có chứa chì hay không?”, một loạt câu hỏi được đặt ra nhưng chưa chắc đã có nhiều người biết được câu trả lời. “Đến tham quan trường bút chì Thỏ Ngọc là có thể tìm được câu trả lời”. Tang Zhi Tian nói.
So với lúc mới khai trương, trường bút chì Thỏ Ngọc chỉ trưng bày đơn giản và giới thiệu bằng video, trong những năm gần đây, trường bút chì Thỏ Ngọc có thêm các hoạt động trải nghiệm thú vị như lớp học thể dục, tự làm DIY.... Thí dụ như, để xây dựng bầu không khí giống như trường học, nhà máy cũ hơn 60 năm của Thỏ Ngọc đã được làm thành phòng học mang đậm không khí xưa, ngay cạnh cửa ra vào, cửa hàng sáng tạo văn hóa được hóa thân thành căn tin, trưng bày đủ các loại bút chì kinh điển của thời bấy giờ và các loại bút đặc biệt được phát triển gần đây. Trước đó vì sản xuất nên nhà máy không tiện mở cửa cho khách vào tham quan, giờ đây, trường bút chì Thỏ Ngọc đặc biệt quy hoạch đường lối tham quan, từ khâu chọn vật liệu, cắt gỗ, sấy khô, máy gọt bút chì, ruột bút, lõi bút...., trẻ em đều có thể nhìn thấy tại đây.
“Khi vừa mới bước chân vào thì sẽ lập tức ngửi thấy mùi hương của gỗ và hương thơm nhè nhẹ khi sơn phết bút chì”. Tang Zhi Tian nói, khi trẻ em cầm cây bút chì, trong đầu của trẻ sẽ nhớ lại cái mùi vị của bút chì.
Cầm cây bút, lặng lẽ viết một đoạn văn. Vào lúc này, trong tay bạn có một cảm xúc như thế nào? Có đánh thức được kỷ niệm giữa bạn với cây bút hay không?
@List.jpg?w=522&h=410&mode=crop&format=webp&quality=80)
