Có người chọn nơi tôi rời xa để làm chốn dừng chân
Công ty Taiwan Metal chính thức đóng cửa vào năm 1987, mất đi công ăn việc làm, người ở vùng đất mỏ cũng rời đi nơi khác. Và vậy là thành phố núi Kim Qua Thạch với mỹ danh “Tiểu Thượng Hải”, “Tiểu Hồng Kông” phồn hoa đô hội đông nghẹt người trở nên vắng lặng trong chớp mắt. Tuy nhiên, cũng vào thời điểm đó, có người phát hiện ra vẻ đẹp tĩnh lặng của thành phố núi nên ở chọn nơi đây là chốn dừng chân của mình.
“Thụy Phương là một nơi rất đặc biệt, có núi, có biển, lại có sông, có nông, ngư nghiệp, lại có ngành khai thác khoáng sản”. “Trước đây, quyết định dọn đến Thủy Nươm Động là vì cảm thấy nơi đây là nơi đẹp nhất trong khu “Thủy Kim Cửu”. Cái đẹp của Thủy Nươm Động rất phóng khoáng, thác vàng, biển âm dương, di tích 13 tầng đều nằm trong khu này”, bà Thi Sầm Nghi (Shi Cenyi) tự hào cho biết.
Bà Thi Sầm Nghi có chuyên môn về cảnh quan, kiến trúc, quản lý nghệ thuật, thông thạo chính sách văn hóa và đã áp dụng những gì đã học tại Thụy Phương. Bà từng đảm nhận chức vụ Viện trưởng Viện Bảo tàng Hoàng kim, đồng thời cùng người dân địa phương sáng lập “Phòng trưng bày nghệ thuật Sơn Thành” (“Shancheng Gallery”). Mấy năm trước, bà mua lại hãng vận chuyển hàng hóa tại con phố cổ Thụy Phương, sửa ngôi tiệm cũ thành không gian học tập và nhà trọ với tên gọi “Thư viện Tân Thôn Phương”.
Còn tác giả Lại Thư Á (Lai Shuya), người xuất thân ở Kim Qua Thạch, theo gia đình đến Đài Bắc định cư lúc bà mới được 9 tuổi. Tuy nhiên, bà không thể nào quên được cố hương của mình, tình người vương vấn và nỗi niềm thương nhớ quê nhà luôn kêu gọi khiến bà quyết định trở lại mảnh đất chôn nhau cắt rốn của mình, bắt đầu cuộc sống với những chuỗi ngày bôn ba qua lại giữa hai nơi. Tác giả Lại Thư Á ban đầu làm việc tại nhà xuất bản, khi khởi động công tác khảo sát thực địa tại Thủy Nươm Động, Cửu Phần, Kim Qua Thạch, bà viết sách lịch sử văn học với nguồn cảm hứng dạt dào. “Tình cảm dành cho cố hương là động lực thúc đẩy tôi luôn hướng về phía trước, giống như đầu tàu xe lửa vậy”, bà ví von.
Du khách thong thả dạo chơi trên con phố cổ Thụy Phương, cây đèn đá, nhà cổ, hẻm không thấy trời làm nổi bật lịch sử của địa phương.